اهل بیت پیامبر اسلام

یاعلی حیدر مددی:
به رسم هر روز صبح باسلام
بر ارباب بی کفن روز مون رو شروع کنیم

❇️❇️❇️❇️❇️❇️❇️❇️❇️❇️
اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا اَبا عَبْدِاللهِ وَعَلَى الاَْرْواحِ الَّتی حَلَّتْ بِفِنائِکَ عَلَیْکَ مِنّی سَلامُ اللهِ اَبَداً ما. بَقیتُ وَبَقِیَ اللَّیْلُ وَالنَّهارُ وَلا جَعَلَهُ اللهُ آخِرَ الْعَهْدِ مِنّی لِزِیارَتِکُمْ، اَلسَّلامُ عَلَى الْحُسَیْنِ وَعَلى عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ وَعَلى اَوْلادِ الْحُسَیْنِ وَعَلى اَصْحابِ الْحُسَیْنِ
✳✳✳✳✳✳✳

صلوات خاصه امام رضا:

اللهم صلی علیٰ علیِ بْنِ موسَی الرِضَا المرتضیٰ
الاِمامِ اتَّقیِ النَّقی و حُجَّتکَ عَلیٰ مَنْ فَوقِ الاَرض و مَن تَحتَ الثَّریٰ الصِّدیقِ الشَّهید صَلاهً کَثیرهً تامَّهً زاکیهً مُتَواصِلهً مُتَواتِرَهً مُتَرادِفاً کَأَفْضَلَ ما صَلَّیْتَ عَلیٰ أَحَدٍ مِن اَوْلیائِک
❇️❇️❇️❇️❇️❇️❇️❇️❇️
سلام به بی بی دوعالم …..
بسم الله الرحمن الرحیم
«اللّهُمَّ صَلِّ عَلَى الصِّدّیقَهِ فاطِمَهَ الزَّکِیَّهِ
حَبیبَهِ حَبیبِکَ وَنَبِیِّکَ وَاُمِّ اَحِبّآئِکَ وَاَصْفِیآئِکَ الَّتِى
انْتَجَبْتَها وَفَضَّلْتَها وَاخْتَرْتَها عَلى نِسآءِ الْعالَمینَ
اللّهُمَّ کُنِ الطّالِبَ لَها مِمَّنْ ظَلَمَها وَاسْتَخَفَّ بِحَقِّها
وَکُنِ الثّائِرَ اَللّهُمَّ بِدَمِ اَوْلادِها اللّهُمَّ وَکَما جَعَلْتَها اُمَّ اَئِمَّهِ الْهُدى
وَحَلیلَهَ صاحِبِ اللِّوآءِ وَالْکَریمَهَ عِنْدَ الْمَلاَءِ الاَْعْلى فَصَلِّ عَلَیْها
وَعَلى اُمِّها صَلوهً تُکْرِمُ بِها وَجْهَ اَبی‌ها مُحَمَّدٍ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَآلِهِ
وَتُقِرُّ بِها اَعْیُنَ ذُرِّیَّتِها وَاَبْلِغْهُمْ عَنّى فى هذِهِ السّاعَهِ اَفْضَلَ التَّحِیَّهِ وَالسَّلامِ.
(اللَّهُمَ‏ عَجِّلْ‏ فَرَجَ وَلِیِّکَ وَ ابْنَ وَلِیِّکَ وَ اجْعَلْ فَرَجَنَا مَعَ فَرَجِهِمْ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ)»
❇❇❇❇❇❇

رسول  خدا (ص)، پیش از حضرت زهرا (س)، فرزندانی به نام عبدالله و قاسم داشت که در کودکی از دنیا رفتند. به همان اندازه که پیامبر و خدیجه از آن مرگ در غم و اندوه فرو می رفتند، دشمنانشان خشنود می شدند و گاه آن حضرت را «ابتر»؛ یعنی بی فرزند می خواندند. در مقابل، خدا به پیامبرش بشارت داد که خیرات و خوبی های بسیاری به تو عطا خواهیم کرد و در پاسخ به دشمنان، سوره کوثر را نازل کرد و فرمود: «[ای محمد!] ما کوثر را به تو دادیم. پس برای خدا نماز بگزار و قربانی کن! به درستی که دشمن تو ابتر و بی فرزند خواهد شد؛ نه تو».

درباره  بزرگی و قداست آن بانوی والامقام، سخنان بسیاری گفته و نوشته شده است، ولی مهم ترین مظهر و نشانه فضیلت و بزرگی آن حضرت آن است که خداوند متعال در قرآن کریم و در تعدادی از آیات، به آن فخر زنان عالم، اشاراتی باشکوه و عزت بخش دارد. به نخستین نمونه در آیه مباهله اشاره شده است: «هر آن کس که با تو محاجه کند، بگو بیایید همگی فرزندان و زنان و خویشان خود را بخواهیم. سپس مباهله کنیم و لعنت خداوند را بر دروغگویان قرار دهیم…. » آل عمران: 61 ، فاطمه زهرا (س) نیز مشمول این آیه شریفه است.

دومین  مورد، آیه تطهیر است. در این آیه شریف آمده است: «خداوند اراده کرده است که شما اهل بیت را پاک و پاکیزه گرداند و از بدی ها دور سازد.» احزاب: 33 ، پنج تن از یاران کسا که از دودمان عترت و رسالت هستند، منظور این آیه شریفه هستند و این نشان از بزرگی و احترام به حضرت زهراست.

سومین  نشانه، آیه مودت است. خداوند در این آیه خطاب به رسول بزرگوارش می فرماید: «ای پیامبر! بگو در برابر زحمات و مشقات رسالت خداوند و ابلاغ و تبلیغ آیین الهی، هیچ مزد و پاداشی غیر از دوستی و مودت خویشاوندان خود نمی خواهم». شوری: 23.

نمونه  دیگر آیه 7 سوره انسان است که خداوند می فرماید: «ابرار و نیکان کسانی هستند که به نذر خود وفا می کنند.» این آیه به ماجرای بیماری حسن و حسین (ع) اشاره دارد که زهرا (س) و علی (ع) سه روز روزه می گیرند و افطاری خود را به مسکین می دهند. بنابراین، می توان گفت این مقام و منزلت از آن زهرا (س) است و خدا نیز به آفرینش او افتخار می کند.

منابع :

سیره ابن هشام، ج 2، ص 34؛

شیخ طبرسی، تفسیر جوامع الجامع، ص 529

عقیقی  بخشایشی، صدیقه طاهره، صص 139 ـ 151

جمعه  بود، و سیزدهم ماه رجب از سال دهم قبل از بعثت. عرب جمعه را احترام می کرد و نیز ماه رجب را. بت های کعبه در این ماه و مخصوصاً در روزهای جمعه این ماه مشتری بیشتری داشتند.

در اطراف خانه کعبه ازدحام عجیبی برپا بود. در این جمع تنها یک زن بود که به جای عبادت بت، خدا را عبادت می کرد، شرک و کفر بر روحش سایه نینداخته بود. او دین حنیف داشت، همان دین جدش ابراهیم خلیل الرحمن، و او نیز در اطراف خانه خدا طواف می کرد، و از خدا می خواست تا وضع حملش را آسان کند. او فاطمه دختر اسد بن هاشم بود و فرزندی را به بار داشت. و تقدیر چنین بود که این فرزند تولدی مبارک و استثنایی داشته باشد… تولد در خانه خدا…

فاطمه  با خدا راز و نیاز می کرد. ناگهان در خود احساس دردی شدید کرد، دردی که فاطمه آن را به خوبی می شناخت، آخر این پنجمین حمل او بود، او قبلاً چهار بار دیگر این درد را در خود احساس کرده بود. فاطمه مضطرب و پریشان شد، او در میان جمعیت غوطه می خورد و طواف می کرد، پس از این احساس از طواف باز ایستاد ولی موج جمعیت او را به این سو و آن سو می کشاند. و درد هر لحظه شدیدتر و شدیدتر می شد.

چه  می دانست که خدا چه سرنوشت افتخار آمیزی برای او و نوزادش رقم زده است.

فاطمه  به دنبال پناهگاهی می گشت، مأمنی که او را از چشم مردم پنهان کند، و سرانجام آغوش گشوده کعبه را در برابر خود دید. فاطمه قدم به درون خانه کعبه گذارد.

و این تقدیر الهی بود که مرد خدا در خانه خدا قدم به صحنه حیات پر افتخار خود بگذارد.

غایت  بعثت همان است که خدای تبارک و تعالی در سوره جمعه فرموده است:

«هو  الذی بعث فی الامیین رسولاً منهم یتلوا علیهم آیاته و یزکیهم و یعلمهم الکتاب و الحکمه و ان کانوا من قبل لفی ضلالٍ مبین»

می فرماید که: «خدای تبارک و تعالی آن خدایی است که مبعوث کرده است در بین شما از خود شما یک رسولی، یک فرستاده ای و این فرستاده این چند امر را از طرف خدا باید انجام بدهد «یتلوا علیهم آیاته» آیات خدا را بر مردم قرائت کند. قرآن آیات الهی است و انگیزه بعثت، آوردن این کتاب بزرگ است و تلاوت کردن این کتاب بزرگ و آیه عظیم الهی است.گرچه همه عالم آیات حق تعالی هستند لکن قرآن کریم فشرده از تمام خلقت و تمام چیزهایی که در بعثت باید انجام بگیرد، قرآن کریم یک سفره ای است که خدای تبارک و تعالی به وسیله پیغمبر اکرم در بین بشر گسترده است که تمام بشر از آن هر یک به مقدار استعداد خودش استفاده کند.

… این یکی از انگیزه های کتاب است و انگیزه بعثت است. «بعثه علیکم» رسولی را که تلاوت می کند بر شما قرآن را، آیات الهی را «و یزکیهم و یعلمهم الکتاب و الحکمه» این شاید غایت این تلاوت باشد، تلاوت می کند برای تزکیه و برای تعلیم و برای تعلیم همگانی، تعلیم همین کتاب و تعلیم حکمت که آن هم از همین کتاب است.

پس  انگیزه بعثت نزول وحی است و نزول قرآن است و انگیزه تلاوت قرآن بر بشر این است که تزکیه پیدا بکنند و نفوس مصفا بشوند از این ظلماتی که در آنها موجود است تا اینکه بعد از اینکه مصفا شدند ارواح و اذهان آنها قابل این بشود که کتاب و حکمت را بفهمند.

“خلاصه  ای از بیانات امام خمینی(ره) در رابطه با مبعث رسول اکرم(ص)”

 شخصیت حسین بن على (ع) آنچنان بلند و پر شکوه بود که وقتى با برادرش امام مجتبى (ع)، پیاده به کعبه مى ‏رفتند، همه‏ ى بزرگان و شخصیت‏هاى اسلامى به احترامشان از مرکب پیاده شده، همراه آنان راه پیمودند. 

 احترامى که جامعه براى حسین (ع) قائل بود بدان جهت بود که او با مردم زندگى مى ‏کرد ـ از مردم و معاشرتشان کناره نمى ‏جست ـ با جان جامعه هماهنگ بود، چونان دیگران از مواهب و مصائب یک اجتماع برخوردار بود و بالاتر از همه ایمان بى تزلزل او به خداوند او را غمخوار و یاور مردم ساخته بود.

 و گرنه، او نه کاخ‏ هاى مجلل داشت و نه سربازان و غلامان محافظ ؛ و هرگز مثل جباران راه آمد و شد را به گذرش بر مردم نمى‏ بستند و حرم رسول الله (ص) را براى او خلوت نمى‏ کردند …این روایت یک نمونه از اخلاق اجتماعى اوست، بخوانیم:

 روزى از محلى عبور مى ‏فرمود، عده ‏اى از فقرا بر عباهاى پهن شده اشان نشسته بودند و نان پاره‏هاى خشکى مى‏ خوردند، امام حسین (ع) مى ‏گذشت که تعارفش کردند و او هم پذیرفت، نشست و تناول فرمود و آنگاه بیان داشت:

 ان الله لا یحب المتکبرین. 

 خداوند متکبران را دوست نمى‏ دارد.

 سپس فرمود: من دعوت شما را اجابت کردم، شما هم دعوت مرا اجابت کنید. آنها هم دعوت آن حضرت را پذیرفتند و همراه جنابش به منزل رفتند، حضرت دستور داد هر چه در خانه موجود است به ضیافتشان بیاورند،  و بدین ترتیب پذیرایى گرمى از آنان به عمل آمد و نیز درس تواضع و انسان دوستى را با عمل خویش به جامعه آموخت.

 علائلى در کتاب «سمو المعنى» مى‏نویسد: ما در تاریخ انسان به مردان بزرگى برخورد مى‏ کنیم که هر کدام در جبهه و جهتى عظمت و بزرگى خویش را جهانگیر ساخته‏ اند یکى در شجاعت، دیگرى در زهد، آن دیگر در سخاوت، و…اما شکوه و بزرگى امام حسین (ع) حجم عظیمى است که ابعاد بى نهایتش هر یک مشخص کننده‏ ى یک عظمت فراز تاریخ است، گویا او جامع همه ‏ى والایی ها و فرازمندی هاست. 

 آرى مردى که وارث بى کرانگى نبوت محمدى است، مردى که وارث عظمت عدل و مروت پدرى چون حضرت على (ع) است و وارث جلال و درخشندگى فضیلت مادرى چون حضرت فاطمه (ع) است، چگونه نمونه‏ ى برتر و والاى عظمت انسان و نشانه‏ ى آشکار فضیلت‏هاى خدایى نباشد.

 درود ما بر او باد که باید او را سمبل اعمال و کردارمان قرار دهیم.

 امام حسین (ع) و حکایت زیستنش و شهادتش و لحن گفتارش و ابعاد کردارش نه تنها نمونه‏ ى یک بزرگ مرد تاریخ را براى ما مجسم مى‏ سازد، بلکه او با همه‏ى خویشتن، آیینه‏ى تمام نماى فضیلت‏ ها، بزرگ منشى‏ ها، فداکاری ها، جان بازى‏ها، خداخواهى‏ ها و خداجویى ‏ها مى ‏باشد، او به تنهایى مى ‏تواند جان را به لاهوت راهبر باشد و سعادت بشریت را ضامن گردد.

 بودن و رفتنش، معنویت و فضیلت‏هاى انسان را ارجمند نمود.

در زیارت نامه ی حضرت عباس علیه السلام که از امام صادق علیه السلام نقل شده است، حضرت خصوصیاتی را بیان فرموده اند: «أَشْهَدُ أَنَّکَ لَمْ تَهِنْ وَلَمْ تَنْکُل»

امام شهادت می دهند که حضرت ابوالفضل درانجام تکلیف خویش سستی و درنگ نکرده اند تا دیگران بار ولی خدا را به دوش کشند، بلکه با سرعت و سبقت بارها را بر دوش گرفته اند.

چهار ویژگی حضرت عباس علیه السلام که در زیارت نامه ایشان ذکر شده است تسلیم، تصدیق، وفا و نصیحت که شاید اینها در طول یکدیگر باشند.

قدم اول، تسلیم شدن در برابر ولی خداست. کسی که با تمام وجود در برابر ولی خدا تسلیم نشده، نمی تواند به تصدیق ولی خدا برسد و مومن شود. تسلیم در مورد قمر بنی هاشم به این معناست که ایشان خود را از همه ی تعلقات رها نموده است؛ به نحوی که هیچ تعلقی در ایشان وجود ندارد تا مانع همراهی سیدالشهدا گردد. اگر کسی با خواسته های سرکش درون خود تسویه حساب نکرده باشد، در لحظه های سخت امتحان که جای هیچ درنگی وجود ندارد، موفق نخواهد بود. در باب «فضل المُسَلِّمین» کتاب اصول کافی آمده است: اگر گروهی همه این صفات نیکو را داشته باشند (اقامه ی نماز، روزه، حج خانه ی خدا، جهاد، انفاق وزکات) اما به کار ولی خدا خصوصاً در مواقع حساس اعتراض کنند، هرچند  به زبان نیاورند؛ اما در دلشان از تصمیم ولی خدا احساس ناراحتی کنند و دل چرکین باشند این بدگمانی و اعتراض باطنی نسبت به ولی خدا شرک به خداوند است.

پس از آنکه وجود مقدس قمر بنی هاشم تسلیم شد، او را در معرض امتحان شدیدی قرار می دهند. حال زمان تصدیق است. ولی خدا وارد میدانی شده که امتحان عظیمی است و آن، عهد ایشان با خداست؛ «وَأَشْهَدُ أَنَّکَ وَفَیْتَ بِعَهْدِ اللَّهِ وَجَاهَدْتَ فِی سَبِیلِ اللَّهِ وَعَبَدْتَ اللَّهَ مُخْلِصاً حَتَّى أَتَاکَ الْیَقِینُ» باطن آن عهد برای احدی غیر از چهارده معصوم آشکار نشده و نخواهد شد. امام حسین علیه السلام وارد میدان شده اند و همه هستی خود را آورده اند؛ «وَ بَذَلَ مُهْجَتَهُ فِیکَ» حضرت به دنبال در هم ریختن ساختار اجتماعی دوره بنی امیه نیستند؛ بلکه می خواهند ارزش های تاریخی را عوض نمایند تا حکومت علوی را در تاریخ حاکم کنند. ایشان با ساختارهای اجتماعی آن زمان کاری ندارند و به تاریخ می نگرند.

در این امتحان، برای قمر بنی هاشم لایه هایی پنهانی وجود دارد. او اهل یقین مطلق است و به راستی به سیدالشهدا ایمان کامل دارد. ایشان باید همان نقطه ای را که امام هدف قرار داده اند، هدف خود سازد و از طرفی عهد سیدالشهدا با خدا را تصدیق نماید. راه این است و باید تمام دارایی را تقدیم نمود؛ «وَبَذَلَ مُهْجَتَهُ فِیکَ» تا این ظلمت و خیمه ضلالت شب برداشته شود. تصدیق، یعنی عباس هیچ تردیدی نکند و یقین داشته باشد که راه امام حسین، صدق محض است

امام به حضرت عباس که فرمانده لشکر است، می گویند: باید بروی و آب بیاوری و جانت را در این راه تقدیم نمایی. کسی که مرحله تسلیم و تصدیق را پشت سر نهاده باید به عهد خویش وفا کند.

عهدها متفاوت است؛ عهدی که ایشان با خدا بسته بود، عهد بندگی خداوند و تسلیم بودن در برابر سیدالشهدا و فنا در آستان ایشان است. حضرت عباس باید تمام وجود و همه محبت خود را در محبت سیدالشهدا علیه السلام فانی کند و به مرتبه حبّ ولی خدا برسد.

بالاترین درجه حضرت ابوالفضل علیه السلام ، نصیحت و خیر خواهی است و این باری است که بر دوش انسان نیست. نصیحت پس از وفا، یعنی آن عهدی که با خدا بسته شده با تمام وجود انجام شود و آن، عهد خیرخواهی و فداکاری است.

تسلیم، مقدمه این است که انسان بتواند وفادار باشد و در قدم بعد به نصیحت ها و خیرخواهی ها بیش از عهد و پیمان خویش عمل نماید؛ به همین دلیل، امام حسین علیه السلام برادرش را دوست می داشت و عباس به منزله جان امام حسین بود. عباس علیه السلام فرمانده لشکر امام حسین علیه السلام بود؛ لشکری که قرار است همه تاریخ را هدایت کند. این جنگ، جنگ همه فضایل اخلاقی در مقابل تمام رذیلت های اخلاقی است و فرمانده این جنگ اخلاقی، قمر بنی هاشم علیه السلام است.

خلاصه ای از بیانات حجه الاسلام میرباقری

صحیفه ، مدرسه اى است که معلم آن امام چهارم ، حضرت سجاد علیه السلام است و این معلم است که با این کتاب جهانیان را در تمام اعصار درس مى دهد و هر کس را در حد توان و قدرتش و به اندازه تکلیف و استعدادش به مقامى که باید برسد مى رساند.

 فصاحت و بلاغت صحیفه حاکی از آن است که نمی تواند کلام غیرمعصوم(ع) باشد.

 آیت الله العظمی مرعشی‌نجفی زمانی که می‌خواست با یک عالم بزرگ سنی به‌نام شیخ طنطاوی جوهری سخن بگوید، صحیفه سجادیه را برای آن عالم سنی فرستاد. شیخ طنطاوی جوهری صاحب تفسیر الجواهر، هم متنی درباره صحیفه سجادیه نوشت و این عین جمله‌ای ایشان است: «این از بدبختی است که ما تاکنون بر این اثر گرانبهای جاوید، از میراث‌های نبوت و اهل بیت دست نیافته بودیم. من هر چه در آن می نگرم آن را فوق کلام مخلوق و دون کلام خالق می یابم.» این جمله را یک عالم سنی می‌گوید.

 این کتاب توسط سید الساجدین، علی بن الحسین(ع) امام چهارم انشا شده و توسط محمد بن علی، باقر العلوم(ع) امام پنجم (ع) به رشته نگارش درآمده و آقا ومولای ما جعفربن محمد الصادق امام ششم(ع) ناظر و سامع این گفتار و نوشتار بوده است. این کتاب یادگار و میراث ماندگار سه امام معصوم و سه حجت حق می باشد. بی جهت نیست که به آن اخت القران، انجیل آل محمد و زبور آل محمد لقب داده شده.

 حضرت زین العابدین (ع) نمی‌توانست کلاس رسمی تشکیل داده و شاگرد تربیت نماید، اما از همان اندک ارتباطی که می‌توانست داشته باشد، به تربیت و پرورش نیرو پرداخت. امام سجاد (ع) در ظاهر هیچ کار سیاسی نمی‌کرد، امّا در فضای بسته، احتناق و تقیّه، نیرو تربیت می‌کند، حرف می‌زند، پیام می‌دهد و دعا می‌کند.

 حال سوال این است…

 انسانی که می‌خواهد یک بار سنگین، یک پیام و یک سخن را در فضای تقیّه، بسته و استبدادی منتقل نماید چه کسی باید باشد؟

ایشان انسان عجیبی است که از لحاظ علم در حدی است که بزرگان اهل سنت گفته‌اند: که در حد امام سجاد (ع) در زمان خودش عالمی نبوده است. اهل سنت در مورد امام این چنین نظری می‌دهند.

 امام در بُعد عبادی هم که مشهور به سجاد بودند. سجاد، یعنی کسی که بسیار سجده و عبادت می‌کند. منتها همین شخصی که عبادت بسیار می‌کرد، فردی بود که همانند جدش حضرت علی (ع) شبانه بر دوش خود خرما حمل می‌کرد و برای مساکین و فقرا می‌برد و پس از شهادت امام مشخص گردید که ۱۲۰ خانوار زیر پوشش و حمایت آن حضرت بودند.

 در منبعی آمده بود که امام بالای صد هزار کنیز و برده خرید و آزاد نمود. حال این کنیز و برده از کجا می‌آمدند؟ در زمان مروانی‌ها که با تمام بدیهای‌شان و هر نیتی که داشتند سبب گسترش اسلام شدند. آنان در مسیر کشورگشایی‌ها، اسرای زیادی به دست می‌آوردند، که اسرای مرد را برده، و اسرای زن کنیز نامیده می‌شدند. امام سجاد (ع) می‌رفتند و از این اسرا خریداری می‌کردند و یک سال آنان را نزد خود نگه می‌داشتند و تربیتشان می‌کردند و آداب و فرهنگ اسلامی را به آنان آموزش می‌دادند، و اصلاحشان می‌کردند، سپس سرمایه‌ای به آنان داده و آزادشان می‌کردند تا بروند و با آن سرمایه شغلی فراهم کنند.

 در زمان امام سجاد (ع) که حضرت در تقیّه، انسان تربیت می‌کند، ظاهرش این می‌باشد که ایشان برده می خرد و آزاد می‌کند، و خانواده‌هایی را سرپرستی می‌کند اما در باطن حضرت عاشقانی را تربیت می کند که حرفش را می‌شنود و به جان دل می‌سپارند و اینجاست که رابطه امام و مأمومی شکل می‌گیرد.

اوج کمال تو را در قامت سروگون و خُلق رسول گونه‌ات باید جست. آنگاه که بین «صورت» و «سیرت» و زیبایی «جسم» و «روح» جمع کردی، و جوانی شدی در حد کمال :
جمع صورت با چنین معنی ژرف ، نیست ممکن جز ز سلطانی شگرف (مولوی)

و همین افتخار، تو را بس که پدر، تنها تو را شبیه‌ترین مردم به پیامبر (ص) دانست، و فقط دیدار جمال تو را مایه فرونشاندن عطش اشتیاق خویش به دیدار جدش حضرت رسول (ص)، معرفی کرد؛ و این است اعتراف پدر به بزرگیِ پسر جوان: «غُلامٌ اَشْبَهُ النّاسِ خَلْقاً و خُلْقاً وَ مَنْطِقاً بِرَسولِکَ (ص) و کُنّا اِذَا اشْتَقْنا الی نَبیّکَ نَظَرْنا اِلَیْه؛ جوانی است که از لحاظ اندام و اخلاق و گفتار، از همه مردم به رسول تو شبیه‌تر است و هر گاه ما مشتاق دیدار پیامبر (ص) می‌شدیم به او می‌نگریستیم»

ابوالفرج اصفهانی نقل کرده است که روزی معاویه از اطرافیان پرسید: سزاوارترینِ مردم به خلافت چه کسی است؟ گفتند: شما. گفت: نه، سزاوارترینِ مردم به خلافت، علی بن الحسین(علی‌اکبر) است که جدش رسول خداست، و در او شجاعت بنی‌هاشم و سخاوت بنی‌امیه و امتیازات ثقیف با هم گردآمده است. بر اساس صحیح‌ترین روایت، حضرت علی‌اکبر (ع) از همه فرزندان امام حسین (ع) بزرگ‌تر بوده است.

علی‌اکبر (ع) جوانی حق مدار بود که هیچ‌گاه گِرد باطل نگشت، و در مقام اهتمام به حق‌گرایی، تا آنجا پیش رفت که تنها «حق‌مداری» و «حق‌گرایی» را عامل رهایی از ترس از مرگ می‌دانست. به این داستان زیبا در این باره توجه کنیم:

امام حسین (ع) در راه کربلا، در سحرگاهی زیبا سوار اسب خود بود که خوابی اندک بر او چیره شد، و چون بیدار گردید، چند مرتبه فرمود: «اِنالله وَ اِنّااِلَیه راجعون و الحمدلله ربّ العالمین» حضرت علی‌اکبر (ع) که سوار بر اسب خویش بود، بی‌درنگ خود را به پدرش رساند و عرض کرد: ای پدر! فدایت شوم، این استرجاع و حمد برای چه بود؟ امام فرمود: هم اکنون خواب، مرا در ربود و در عالم رؤیا دیدم که کسی ندا داد: «این قوم می‌روند و سرنوشت مرگ هم به سوی آنان می‌شتابد.» دانستم که ما به سوی مرگ می‌رویم. علی‌اکبر (ع) پرسید: ای پدر! مگر ما به حق نیستیم؟ امام فرمود: آری پسرم، به خدایی که بازگشت همه خلایق به سوی اوست سوگند، که ما بر حق هستیم. علی‌اکبر (ع) عرض کرد: پس، از مرگ هراسی نداریم. امام چون این سخن دل‌نشین و زیبا را از فرزند جوانش شنید، چنین او را دعا کرد: خداوند، تو را جزای خیر بدهد که چه فرزند نیکویی برای پدر هستی.

علامه محمدتقی جعفری در این باره می‌گوید:

حضرت علی‌اکبر (ع) چنین گفت: آیا ما بر حق نیستیم؟ گفت اگر بر حق هستیم، می‌رویم. ای جوانان عزیز! این را می‌گویند سعادت. و الا با ثروت زیاد،‌اگر آگاه باشید،‌هر لحظه خواهید گفت: این ثروت کلان در اختیار من است، درحالی‌که چه گرسنه‌هایی امشب از گرسنگی نتوانستند به خواب بروند. همچنین اگر علم زیاد داشته باشید و فقط برای آرایش خودتان باشد، خواهید گفت، چه بسیارند جاهل‌هایی که ما می‌توانستیم یک کلمه از اینها را به آنان تعلیم دهیم. پس محال است کسی که آگاه است، در این دنیا خنده مطلق داشته باشد. چه آن که ثروت کلان دارد و چه آن که علم فراوان دارد، همواره دغدغه و دل مشغول‌هایی دارد. پس سعادت را باید در جای دیگری جست. علی‌اکبر (ع) سعادت را در حق‌مداری می‌داند، و چون خود را بر حق می‌داند، پس هراسی هم از مرگ ندارد. اگر ناگهان به انسان بگویند که آیا اکنون حاضر هستی به جهان دیگر بروی و در پیشگاه خدا حاضر شوی، اگر گفت: «بله»، این شخص سعادتمند است. والا کدام امتیاز دنیا به طور مطلق و بدون نگرانی به انسان دست می‌دهد؟ اما زیبایی‌ها، مثل کارد دولبه است. این مثال از یکی از بزرگان است: «شخص زیبا اگر شخصیت نداشته باشد، هم خود و هم دیگران را زخمی می‌کند». اگر مسئله ثروت را بگویید، آدم محاسبه کند که اگر اکنون این ثروت کلان که در اختیار اوست، آیا دیگران هم از آن بهره‌مندند؟ اگر قدرت در اختیار من است، آیا واقعاً از این قدرت، خوب استفاده می‌کنم؟ این مسائل مطرح است. و این اوج سعادت یک جوان است که سعادت حقیقی را درست تشخیص می‌دهد، و آن را تنها در دل حق محوری می‌جوید، و میوه آن را نیز به طور نقد در همین دنیا می‌چیند، و آن، هراس نداشتن از مرگ است.

نیمه شعبان در اذهان شیعیان و محبّان اهل‌بیت علیهم السّلام، به عنوان روز میلاد نجات بخش موعود معنا و مفهوم مى یابد ، اما همه عظمت آن در این خلاصه نشده و در تقویم عبادى اهل ایمان از جایگاه و مرتبه والایى برخوردار است.

در روایاتى که از طریق شیعه و اهل تسنّن نقل شده فضیلت‌هاى بسیارى براى عبادت و راز و نیاز در شب و روز خجسته نیمه شعبان بر شمرده شده است و این خود تمثیل زیبایى است از این موضوع که براى رسیدن به صبح وصال موعود باید شب وصل با خدا را پشت سر گذاشت.

از اعمال ذکر شده برای شب نیمه شعبان در کتاب شریف مفاتیح الجنان به 15 مورد اشاره شده است که در قسمت تصاویر همین اعلان می توانید به آن ها دسترسی داشته باشید.

با توجه به اهمیّت فراوانى که در روایات به شب نیمه شعبان داده شده و حتّى آن را هم پایه شب قدر شمرده اند، در این مجال برخى از روایت‌هایى را که در بیان مقام و منزلت این شب روحانى وارد شده اند مورد بررسى قرار مى دهیم.

از امام صادق (علیه السّلام) روایت شده که پدر بزرگوارشان در پاسخ کسی که از فضیلت شب نیمه شعبان از ایشان پرسیده بود فرمودند: این شب برترین شب‌ها بعد از شب قدر است، خداوند در این شب فضلش را بر بندگان جاری می‌سازد و از منت خویش گناهان آنان را می‌بخشد، پس تلاش کنید که در این شب به خدا نزدیک شوید. همانا این شب، شبی است که خداوند به وجود خود سوگند یاد کرده که در آن درخواست کننده‌ای را، مادام که درخواست گناه نداشته باشد، از درگاه خود نراند.

از پیامبر اکرم صلّى الله علیه و آله در این زمینه روایت‌هاى بسیارى نقل شده که یکى از آنها به این شرح است:

شب نیمه شعبان در خواب بودم که جبرییل به بالین من آمد و گفت: اى محمد! چگونه در این شب خوابیده اى؟ پرسیدم: اى جبرییل! مگر امشب چه شبى است؟ گفت: شب نیمه شعبان است. برخیز اى محمّد! پس مرا از جایم بلند کرد و به سوى بقیع برد، در آن حال گفت: سرت را بلند کن! امشب درهاى آسمان گشوده مى شوند، درهاى رحمت باز مى گردند و همه درهاى خوشنودى، آمرزش، بخشش، بازگشت، روزى، نیکى و بخشایش نیز گشوده مى شوند. خداوند در این شب به تعداد موها و پشم‌هاى چهارپایان (بندگانش را از آتش جهنم) آزاد مى کند. امشب خداوند زمان‌هاى مرگ را ثبت و روزی‌هاى یک سال را تقسیم مى کند و همه آنچه را که در طول سال واقع مى شود نازل مى سازد. اى محمد! هر کس امشب را با منزّه داشتن خداوند (تسبیح)، ذکر یگانگى او (تهلیل)، یاد بزرگى او (تکبیر)، راز و نیاز با او (دعا)، نماز، خواندن قرآن، نمازهاى مستحب (تطوع) و آمرزش خواهى (استغفار) صبح کند، بهشت جایگاه و منزل او خواهد بود و خداوند همه آنچه را که پیش از این انجام داده و یا بعد از این انجام مى دهد، خواهد بخشید.

امیرمؤمنان على علیه السّلام، در روایتى دیگر در فضیلت شب نیمه شعبان چنین مى گوید:

در شگفتم از کسى که چهار شب از سال را به بیهودگى بگذراند: شب عید فطر، شب عید قربان، شب نیمه شعبان و اولین شب از ماه رجب.

آنچه ذکر شد بخشى از روایات فراوانى است که در فضیلت شب و روز نیمه شعبان وارد شده اند ، امّا باید دانست شرافت این شب خجسته، علاوه بر همه آنچه که بیان شد، به اعتبار مولود مبارکى است که در این شب قدم به عرصه خاک نهاده است. وجود مقدسى که سالها پیش از تولدش مژده میلاد او به مسلمانان داده شده بود و شاید همه عظمت این شب و تکریم و بزرگداشتى که در کلمات معصومان علیهم السّلام از آن شده است به خاطر وجود همین مولود مبارک باشد. چنانکه بزرگانى چون سیّد بن طاووس به این موضوع اشاره کرده و بر همگان لازم دانسته اند که در این شب خداى خویش را به سبب منّت بزرگى که با میلاد امام عصر علیه السّلام بر آنها نهاده سپاس گویند و تا آنجا که توان دارند شکر این نعمت الهى را به جاى آورند.

در یکى از دعاهایى که در شب نیمه شعبان وارد شده است چنین میخوانیم:

اللّهم بحقّ لیلتنا هذه و مولودها و حجّتک و موعودها الّتى قرنتَ إلى فضلها فضلاً فتمّت کلمتک صدقا و عدلاً لامبدلّ لکلماتک… ؛ بار خدایا تو را مى خوانیم به حق این شب و مولود آن، و به حق حجّتت و موعود این شب، که فضیلتى دیگر بر فضیلت آن افزودى و سخن تو از روى راستى و عدالت به حدّ کمال رسیده و هیچ کس را یاراى تبدیل و تغییر سخنان تو نیست.

در آیین اسلام، ثروتمندان، مسئولیت سنگینى در برابر مستمندان و تهیدستان اجتماع به عهده دارند و به حکم پیوندهاى عمیق معنوى و رشته‏ هاى برادرى دینى که در میان مسلمانان بر قرار است، باید همواره در تأمین نیازمندیهاى محرومان اجتماع کوشا باشند. پیامبر اسلام (ص) و پیشوایان دینى ما، نه تنها سفارشهاى مؤکدى در این زمینه نموده‏ اند، بلکه هر کدام در عصر خود، نمونه برجسته‏ اى از انسان دوستى و ضعیف نوازى به شمار می رفتند. نوشته ‏اند:

«حضرت مجتبى (ع) در طول عمر خود دو بار تمام اموال و دارایى خود را در راه خدا خرج کرد و سه بار ثروت خود را به دو نیم تقسیم کرده و نصف آن را براى خود نگهداشت و نصف دیگر را در راه خدا بخشید.»

ایشان گاهى مبالغ قابل توجهى پول را، یکجا به مستمندان می ‏بخشید، به طورى که مایه شگفتی دیگران واقع می ‏شد. نکته ی یک چنین بخشش چشمگیری این است که حضرت مجتبى (ع) با این کار براى همیشه شخص فقیر را بى نیاز می ‏ساخت و او می ‏توانست با این مبلغ، تمام احتیاجات خود را برطرف نموده و زندگى آبرومندانه ‏اى تشکیل بدهد و احیاناً سرمایه ‏اى براى خود تهیه نماید. امام روا نمی ‏دید مبلغ ناچیزى که خرج یک روز فقیر را بسختى تأمین می ‏کند، به وى داده شود و در نتیجه او ناگزیر گردد براى تامین روزى بخور و نمیرى، هر روز دست احتیاج به سوى این و آن دراز کند.

حسن بن على (ع) تمامى توان خویش را در راه انجام امور نیک و خداپسندانه، به کار می ‏گرفت و اموال فراوانى در راه خدا می ‏بخشید.

مورخان و دانشمندان در شرح زندگانى پرافتخار آن حضرت، بخشش بى سابقه و انفاق بسیار بزرگ و بى نظیر ثبت کرده ‏اند که در تاریخچه زندگانى هیچ کدام از بزرگان به چشم نمی ‏خورد و نشانه دیگرى از عظمت نفس و بی اعتنایى آن حضرت به مظاهر فریبنده دنیا است.